Vivianne Heijnen zit sinds medio januari op haar plek, er was een debat Circulaire Economie, een conferentie over dit onderwerp en de afgifteplicht is uitgesteld, kortom er gebeurde veel deze maand. Wij nemen je graag mee in de ontwikkelingen ‘uit Den Haag’.
Nieuw kabinet
Sinds medio januari is er weer een missionair kabinet. Vivianne Heijnen (CDA) is de nieuwe staatssecretaris die verantwoordelijk is voor Circulaire Economie. Stichting OPEN heeft de staatssecretaris van harte gefeliciteerd met haar benoeming en heeft haar uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek. Ook in de Tweede Kamer zijn de kaarten geschud en de woordvoerderschappen verdeeld. Mede naar aanleiding van de Nieuwsuur-uitzending in december (zie vorige nieuwsbrief) zijn er Kamervragen gesteld over de financiering van de recycling van zonnepanelen. In haar eerste debat met de Kamer heeft staatssecretaris Heijnen gerefereerd aan de Roadmap die Stichting OPEN heeft ontwikkeld en de onderzoeken die zijn gestart.
Circulaire Economie en e-waste op de achtergrond in hoofdlijnendebat Tweede Kamer
Op 16 februari debatteerde de Kamer met de bewindspersonen van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) over hoe het kabinet invulling gaat geven aan het coalitieakkoord van VVD, D66, CDA en ChristenUnie. De transitie naar een circulaire economie werd door enkele Kamerfracties aan de orde gesteld, mede naar aanleiding van een kritisch Voortgangsbericht Circulaire Economie 2022 van het Planbureau voor de Leefomgeving. Daarin wordt gesteld dat Nederland niet op koers ligt bij het behalen van de doelstellingen voor de circulaire economie. Het PBL stelde dat er meer ‘drang en dwang’ nodig is. Staatssecretaris Heijnen gaf in een brief aan de Kamer aan dat daar wat haar betreft al aan wordt gewerkt, o.a. door statiegeld op flesjes. Met name de SGP en D66 roerden zich in het debat met de staatssecretaris. De SGP pleitte voor concrete actie om het gebruik van grondstoffen terug te dringen. D66 vond het tijd voor nieuwe investeringsmodellen en een nieuwe definitie van afval en ondernemersverantwoordelijkheid aan de voorkant van keten. Ook benadrukte D66 het belang van een grondstoffenstrategie.
In reactie hierop gaf de staatssecretaris aan, zich op Europees niveau in te zetten voor de verplichte toepassing van recyclaat in nieuwe producten. Wat er op het gebied van meer dwingend beleid nog meer op stapel staat, liet zij in het midden. Verder zei de staatssecretaris dat ze laat nagaan of het financieel instrumentarium van het Rijk voldoende soelaas biedt om nieuwe (circulaire) investeringsmodellen te ondersteunen. De uitkomsten van een onderzoek hiernaar denkt ze dit jaar nog met de Kamer te kunnen delen. Ook benadrukte ze nog eens dat ze werk zal maken van een ambitieus klimaatdoel voor de circulaire economie. Emissiereductie buiten de landsgrenzen moet daarvoor wat haar betreft ook mee kunnen tellen.
Afgifteplicht uitgesteld
Minister de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) heeft de Kamer laten weten dat de Omgevingswet is uitgesteld. De afgifteplicht is als gevolg daarvan ook uitgesteld. Stichting OPEN betreurt dit, wij pleiten al lang voor de instelling ervan. Met een afgifteplicht wordt de juiste afhandeling van e-waste gegarandeerd. Inzamelpartijen en handelaren, die e-waste ontvangen van consumenten of bedrijven, worden verplicht het ter verwerking af te geven aan gespecialiseerde elektronicarecyclers met een CENELEC-certificaat. De afgifteplicht zorgt er voor dat elektrische apparaten die niet meer gerepareerd kunnen worden, door een gecertificeerde verwerker hoogwaardig worden gerecycled. De ambitie om apparaten zo veel mogelijk een tweede leven te gunnen, is en blijft mogelijk na de invoering van de afgifteplicht. De afgifteplicht gaat namelijk over e-waste en niet over apparaten die nog functioneren.
Nationale Conferentie Circulaire Economie
Op 7 februari vond de Nationale Conferentie Circulaire Economie online plaats, het openingsevenement van de Week van de Circulaire Economie. Staatssecretaris Heijnen benadrukte bij de start het belang van ambitieuze doelen. In een van de goedbezochte deelsessies ging OPEN-directeur Jan Vlak in debat met de NVRD en Natuur en Milieu over producentenverantwoordelijkheid. In zijn bijdrage prees hij de tot nu toe geboekte resultaten en drong tegelijkertijd aan op meer initiatieven om inzameling te bevorderen, zoals de afgifteplicht. Ook stelde Vlak dat het tijd wordt om na te denken over andere wettelijke doelstellingen. “Circulaire economie vraagt een omslag in ons denken. Huidige wettelijke doelen zijn erop gericht om zoveel mogelijk kilo’s e-waste in te zamelen voor recycling. Het dilemma is dat deze benadering het hoger op de R-ladder komen frustreert” aldus Vlak.
