Gemeenten krijgen scherp zicht op e-waste met interactieve benchmark

Gemeenten verschillen sterk in inzameling, maar weten nu precies waar winst te behalen is.

Stichting OPEN heeft vandaag de nieuwste editie gepubliceerd van de gemeentelijke benchmark voor de inzameling van elektrisch afval. Deze benchmark, die gemeenten rangschikt op basis van het aantal ingezamelde kilo’s e-waste per inwoner, is dit keer verrijkt met een interactieve kaart. Daarmee kunnen gemeenten zichzelf niet alleen vergelijken met soortgelijke gemeenten, maar ook praktische tips vinden om hun inzameling te verbeteren.

“Deze benchmark is bedoeld om inzicht te geven én concrete handvatten aan te reiken,” aldus voorzitter van Stichting OPEN Steven van Eijck. “Gemeenten kunnen zo zelf zien waar ze staan, en waar kansen liggen om het nog beter te doen.”

Waarom dit ertoe doet

Elektronisch afval zit vol waardevolle en kritieke grondstoffen die nodig zijn voor essentiële technologieën. Toch belandt jaarlijks nog zo’n 20 miljoen kilo e-waste in het restafval. Daarmee gaan kostbare materialen verloren én neemt het risico op branden toe, bijvoorbeeld door batterijen die verkeerd worden weggegooid.

“E-waste is onze volgende bron van grondstoffen,” zegt Van Eijck. “Wat nu in het restafval verdwijnt, zijn de bouwstenen van onze energietransitie én digitalisering. Denk aan koper, lithium, zeldzame aardmetalen – allemaal cruciale voor de productie van zonnepanelen, windmolens, batterijen, maar ook voor servers, smartphones en medische technologie. We kunnen het ons simpelweg niet veroorloven om deze schaarse en geopolitiek gevoelige grondstoffen te verspillen. In een circulaire samenleving hebben we de plicht om deze materialen terug te winnen, te hergebruiken en verantwoord in te zetten voor de volgende generaties.”

Diftar maakt aantoonbaar verschil

De benchmark laat zien dat gemeenten met een gedifferentieerde afvalstoffenheffing (Diftar) significant minder e-waste in het restafval terugvinden: gemiddeld 0,62 kilo per inwoner per jaar, tegenover 1,67 kilo in gemeenten zonder Diftar. Een verschil van bijna factor drie. Diftar lijkt daarmee een effectieve prikkel om huishoudens bewuster om te laten gaan met hun afval – ook elektrisch afval.

Praktische knoppen om aan te draaien

Naast Diftar zijn er andere mogelijkheden waarmee gemeenten hun prestaties kunnen verbeteren:

• Actieve begeleiding op milieustraten: helpt inwoners bij het correct inleveren van apparaten en zorgt voor betere scheiding.
• Logische routing van containers: zet herbruikbaar en e-waste vooraan, en restafval achteraan.
• Ruimere openingstijden en goede bereikbaarheid: maakt het makkelijker voor inwoners om e-waste te brengen.
• Alternatieve inzamelopties: zoals recyclewagens, BEST-tassen of lokale inleversystemen bij winkels.

Van meten naar verbeteren

Stichting OPEN actualiseert de interactieve kaart elk kwartaal, en publiceert de benchmark twee keer per jaar. Gemeenten kunnen de kaart gebruiken om trends te volgen, prestaties te vergelijken en ideeën op te doen van andere gemeenten.

Link naar de benchmark: https://www.stichting-open.org/benchmark-gemeenten/