PGS 15: veilig omgaan met opslag gevaarlijke stoffen
PGS 15 stelt bindende veiligheidseisen aan de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen. PGS 15 geldt voor bedrijven die op grote schaal verpakte gevaarlijke stoffen opslaan, zoals chemiebedrijven en afvalverwerkers. Hierbij kan het gaan om radioactieve, giftige en oxiderende stoffen in gasflessen of opslagtanks. Voor lithium batterijen en accu’s golden tijdelijk de eisen van PGS 15, maar inmiddels hebben ze een eigen PGS-document: PGS 37.
PGS 15 in 5 punten
- PGS 15 is onderdeel van de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen (PGS)
- PGS 15 zijn eisen voor grootschalige opslag van verpakte gevaarlijke stoffen opslaan
- De opslageisen hebben betrekking op brand-, arbeid- en milieuveiligheid
- Verpakte gevaarlijke stoffen zijn bijvoorbeeld radioactief, giftig of oxiderend
- Vanaf een bepaalde opslaghoeveelheid is een vergunning verplicht, afhankelijk van de ADR-klasse
PGS 15: de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen
PGS 15 is een document van de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen. PGS 15 gaat over de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen. Onder gevaarlijke stoffen vallen onder meer brandbare, radioactieve, oxiderende en giftige stoffen. Ze kunnen een gevaar vormen vanwege een laag smeltpunt, vatbaarheid voor zelfontbranding of bij contact met lucht. Verpakte gevaarlijke stoffen zijn in PGS 15 onderverdeeld in een ADR-klasse.
PGS 15 wordt net als PGS-documenten om de paar jaar geactualiseerd. De meest recente versie stamt uit 2021.
De Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen
In de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen staat een overzicht met voorschriften, eisen en criteria over verpakte gevaarlijke stoffen. Deze zijn gebaseerd op mogelijke scenario’s die zich kunnen voordoen met gevaarlijke stoffen.
Risico’s opslag gevaarlijke stoffen
Risico’s bij de opslag van gevaarlijke stoffen zijn bijvoorbeeld:
- Brandgevaar
- Gevaren voor de gezondheid (kankerverwekkende stoffen)
- Milieuverontreiniging
Gevaren kunnen ontstaan wanneer gas of vloeistof ontsnapt, in brand vliegt of in aanraking komt met een andere stof. Risicovolle stoffen kunnen op verschillende manier verpakt zijn, zoals in spuitbussen, gasflessen en (tank)containers.
Voor deze bedrijven geldt PGS 15
PGS 15 geldt voor bedrijven die op grote schaal met verpakte gevaarlijke stoffen te maken hebben, zoals chemiebedrijven en afvalwerkers. Voor het aanvragen van een vergunning voor de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen geldt een ondergrens. Deze is afhankelijk van de ADR-klasse waarin de stof valt. De ondergrens varieert van 1 tot 250 liter of kilogram. Stoffen die onder deze grens liggen, moeten nog steeds verantwoord worden opgeslagen, maar vallen niet onder de eisen van de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen.
PGS 15 is wettelijk bindend
PGS 15 valt onder landelijke wetgeving zoals het Activiteitenbesluit, de Arbeidsomstandighedenwet en de WABO (bouw- en milieuactiviteiten). Bedrijven die werken met verpakte gevaarlijke stoffen zoals beschreven in de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen hebben een vergunning nodig. In de meeste gevallen kan die worden aangevraagd bij de omgevingsdienst, bij grote risicogevallen bij de provincie.
De normatieve voorschriften in PGS 15 zijn dus bindend. Een bedrijf mag wel afwijken van de maatregelen die zijn voorgeschreven. In dat geval moet een bedrijf bij het aanvragen van een vergunning aantonen dat de maatregelen aan de minimale veiligheidseisen voldoen.
PGS 15: de veiligheidsmaatregelen
De maatregelen die staan beschreven in PGS 15 betreffen veiligheidsmaatregelen. Deze zijn onder te verdelen in drie groepen:
- Brandveiligheid
- Arbeidsveiligheid
- Milieuveiligheid
De beschreven maatregelen gaan onder meer over de ruimte waarin de verpakte stoffen liggen opgeslagen. Deze moet bijvoorbeeld zijn voorzien van brandmelders en -blussers. Ook moeten sommige stoffen gescheiden zijn opgeslagen en zich buiten rijroutes van heftrucks en ander transport bevinden.
Bepaalde stoffen mogen alleen worden opgeslagen in speciale veiligheidskasten. Ook de temperatuur is van belang. Zo mogen spuitbussen niet worden opgeslagen boven de 50 graden. Daarnaast moet er minstens een halve meter ruimte zitten tussen de verpakte stoffen en het plafond.
Maatregelen voor kleine en grote opslag
Voor de bepaling van maatregelen is ook de hoeveelheid van de verpakte stof van belang. PGS 15 maakt onderscheid tussen:
- Kleine opslag van gevaarlijke stoffen (minder dan 10 ton)
Voor kleine opslag geldt in veel gevallen dat een basisvoorziening volstaat en een maximale stapelhoogte van 3,6 meter. Ook moeten sommige verpakte stoffen met een hekwerk zijn afgesloten bij opslag in de buurt van andere verpakte gevaarlijke stoffen.
- Grote opslag van gevaarlijke stoffen (meer dan 10 ton)
Voor opslag boven de 10 ton gelden strengere voorschriften voor verpakte gevaarlijke stoffen. Hoe brandbaarder de stof, hoe zwaarder het beschermingsniveau.
Vereisten zijn onder meer bluswateropvang, branddetectie en brandbestrijdingssystemen. Daarnaast mag het totale vloeroppervlakte van verpakte stoffen boven de 10 ton niet meer dan 2500 vierkante meter bedragen en zijn er beperkingen voor stapelhoogte.
Opslag van batterijen en accu’s
Batterijen en accu’s zijn officieel niet opgenomen in PGS 15. Omdat aan de opslag van lithium batterijen en accu’s wel risico’s kleven en ze lange tijd geen eigen PGS-document hadden, werden voor lithium batterijen en lithium accu’s vaak de opslageisen en veiligheidsvoorschriften uit document 15 van de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen gehanteerd.
PGS 37 voor lithium batterijen en accu’s
De afgelopen jaren hebben lithium batterijen en -accu’s een sterke vlucht genomen door de ontwikkeling van mobiele telefonie, laptops en elektrische voertuigen. Hierdoor is voor lithium-ion-batterijen en lithium-ion-accu’s een eigen PGS-document ontwikkeld, PGS 37. Deze is in 2023 officieel gepubliceerd. De opbouw van PGS 37 is grotendeels gebaseerd op die van PGS 15.
PGS 37 bestaat uit twee delen:
- PGS 37-1: Energie Opslag Systemen (EOS), zoals buurtbatterijen
- PGS 37-2: Bedrijfsmatige opslag van lithium-houdende energiedragers, zoals end-of-life batterijen uit voertuigen
PGS 37-2 heeft betrekking op de activiteiten van Stichting OPEN en haar ketenpartners.
Lees hier meer over de PGS 37 richtlijnen.
WEEE: inname van e-waste
Door de sterke groei van mobiele telefonie, laptops en elektronische apparatuur is voor de verplichte inname van Afgedankte Elektrische en Elektronische Apparatuur (AEEA) een aparte richtlijn opgesteld: WEEE, over de inname van e-waste.
