Er zijn nagenoeg geen zogenoemde free riders in de zonnepanelensector. Dat zegt Stichting Organisatie Producenten Verantwoordelijkheid E-waste Nederland (OPEN). Stichting OPEN trekt deze conclusie op basis van een recent marktonderzoek dat is uitgevoerd door Dutch New Energy (DNE) Research, een onafhankelijk onderzoeksbureau voor de zonne-energiesector. Dit is goed nieuws, omdat een gelijk speelveld op de zonnepanelenmarkt een belangrijke voorwaarde is om hoogwaardige verwerking van afgedankte panelen in de komende jaren te garanderen zonder dat de financiering daarvan onder druk komt te staan.

Naar verwachting neemt de afdanking van zonnepanelen na 2030 een grote vlucht en moet er nu al worden gestart met het treffen van een financiële voorziening om dat straks te kunnen bekostigen. Alle producenten en importeurs van zonnepanelen moeten daaraan bijdragen en zijn daartoe aangesloten bij Stichting OPEN, die verantwoordelijk is voor de inzameling en verwerking van afgedankte apparaten inclusief zonnepanelen. Zogenaamde free riders zijn producenten of importeurs die zich daaraan onttrekken. Dit is niet toegestaan en ondermijnt de inzameling.

Samen circulair optrekken

DNE Research is een toonaangevend onderzoeksbureau voor duurzame energie. DNE Research heeft een database aangelegd van nieuw op de markt gebrachte zonnepanelen. Stichting OPEN heeft deze data vergeleken met de marktopgaven van producenten en importeurs, die verplicht bij OPEN zijn aangesloten en ook de jaarlijkse opgave moeten doen. Hieruit volgt dat de bij Stichting OPEN formeel geregistreerde hoeveelheden van nieuw op de markt gezette zonnepanelen overeenkomen met de DNE inzichten. De formele registratie ligt zelfs iets boven de DNE inzichten wat mogelijk veroorzaakt wordt door het verplichtende karakter van de opgaven bij Stichting OPEN in tegenstelling tot de DNE inzichten. Alle grote producenten en importeurs die zonnepanelen op de markt zette, zijn bij Stichting OPEN aangesloten. Dit betekent dat free riding op zonnepanelen in Nederland geen groot probleem is, wat overigens niet het geval is in enkele andere Europese landen.

Jan Vlak, directeur van Stichting OPEN vindt de uitkomsten van het onderzoek positief: “Samen circulair optrekken in de solarbranche is erg belangrijk. ‘Wie dan leeft, wie dan zorgt’ is niet houdbaar in deze branche, omdat deze alleen nog maar verder groeit. Vandaar dat wij hebben laten onderzoeken of free riding een probleem is voor zonnepanelen, een relatief nieuw apparaat op de Nederlandse markt. Dit zou de solidariteit en het gewenste gelijke speelveld voor de toekomstige, noodzakelijke hoogwaardige verwerking van zonnepanelen ondermijnen. Gelukkig blijkt dat dit niet het geval is. Desondanks blijft waakzaamheid geboden.”

Bestaande free rider aanpak gaat door en wordt aangescherpt

Het aantal free riders in Nederland is laag en daarmee doet Nederland het beduidend beter dan andere Europese landen waar dit probleem wel aanwezig is. Echter het risico bestaat dat dit nadelig gaat wijzigen als de verwijderingsbijdrage omhoog gaat, wat onvermijdelijk is om de kosten te kunnen dragen zodra zonnepanelen in grote hoeveelheden worden afgedankt. Stichting OPEN verwacht hierover op korte termijn meer te kunnen zeggen, in afwachting van onderzoek dat zij laat uitvoeren door TNO.

Stichting OPEN zet daarom de bestaande free rider aanpak door en attendeert producenten en importeurs van zonnepanelen actief op hun verantwoordelijkheid. Daarnaast roept de Stichting op om free riders te blijven melden zodat er een gelijk speelveld is en blijft voor iedereen. Stichting OPEN zal deze free riders actief benaderen om te zorgen dat zij evenredig bijdragen. Deze plicht geldt immers voor iedere producent of importeur die in Nederland apparaten op de markt zet, inclusief zonnepanelen. In uiterste gevallen zullen de free riders overgedragen worden aan de Inspectie Leefomgeving en Transport voor vervolgstappen.

Jan Vlak vervolgt: “Het is goed om te zien dat praktisch alle producenten en importeurs in Nederland nu al hun steentje bijdragen. Er zijn een paar kleine witte vlekken die we verder oppakken. Maar het belangrijke nieuws voor nu: we kunnen de volgende stappen zetten in de inzameling en recycling van zonnepanelen, nu en in de toekomst.”

Over DNE Research

Dutch New Energy Research is het leidende en snelst groeiende onderzoeksbureau voor de groene sector. Als spin in het web van de duurzame industrie merken zij dagelijks dat er grote behoefte is aan accurate cijfers en inzicht over de Nederlandse energietransitie. Met jaarlijkse sectorrapporten als het Nationaal Solar Trendrapport bouwen zij op meer dan 10 jaar ervaring. Hierdoor zijn zij als geen ander in staat om marktontwikkelingen in data vast te leggen en vooruitziende blikken te leveren waar u op kunt vertrouwen.