Dossier: zonnepanelen

Over enkele jaren komt de grote afvalstroom van zonnepanelen op gang. We krijgen dan te maken met snelle én onvoorspelbare stijgingen in de kosten voor recycling hiervan. Bovendien eist de wetgever een voorziening om ervoor te zorgen dat er in de toekomst voldoende geld is voor de recycling. Daarom is er aan de markt gevraagd welke kaders er voor een voorziening van zonnepanelen moeten gaan gelden. Stichting OPEN heeft – op basis van deze input- een voorziening gemaakt voor de korte en de lange termijn tot 2045.

Producenten / importeurs van zonnepanelen betalen een afvalbeheerbijdrage. De afvalbeheerbijdrage financiert ten eerste alle kosten die gemaakt worden om het afval van het lopende jaar goed te recyclen. De tweede component van de afvalbeheerbijdrage betreft de opbouw van de voorziening voor de toekomstige verwerking van zonnepanelen die op dit moment op de markt worden gezet. De voorziening is bedoeld om tariefschokken te voorkomen en geld te reserveren voor de noodzakelijke opbouw van een passende infrastructuur, te weten inzamelen, sorteren en hoogwaardig hergebruik van grondstoffen of modules.  Op dit moment is er namelijk nog een relatief kleine hoeveelheid afgedankte zonnepanelen, maar dit zal in de toekomst exponentieel gaan stijgen. Als we niets doen zal dit als gevolg hebben dat het tarief instabiel wordt, snel zal stijgen en grote schokken gaan ontstaan. Met de voorziening voorkomen we dit. De bijdrage wordt na afstemming met de branche vertegenwoordigd door Holland Solar vastgesteld door Stichting OPEN.

Eindklant

Stichting OPEN ondersteunt het verzoek van de achterban (Holland Solar/ ZRN) om de afvalbeheerbijdrage zichtbaar te tonen op de factuur. Het zichtbaar maken van de afvalbeheerbijdrage heeft als doel het gelijk speelveld te borgen en freeriding tegen te gaan. Met de zichtbaarheid van de bijdrage weten namelijk alle partijen in de keten dat er voor zonnepanelen afgedragen is, en wat de landelijk vastgestelde hoogte hiervoor is. Nieuwe spelers worden zo automatisch op de hoogte gebracht. Bovendien is hiermee fraude makkelijker te bestrijden. Klanten kunnen bij zonnepaneelprojecten controleren of de afdracht gedaan is door de leverancier door bij Stichting OPEN na te vragen of deze leverancier is aangesloten bij Stichting OPEN.

Afdanken

Via Inleverpunten voor bedrijven – Wecycle voor bedrijven zijn alle inleverpunten voor zakelijke zonnepanelen snel te vinden. Bedrijven zoals installatiebedrijven kunnen ook kiezen om afgedankte zonnepanelen (vanaf 20 stuks) gratis op te laten halen door één van de transporteurs die Stichting OPEN hiervoor heeft gecontracteerd. Consumenten kunnen hun defecte zonnepanelen op twee manieren inleveren. Ten eerste gewoon bij de milieustraat, net als al het andere afgedankte apparaten. Maar ze kunnen het ook inleveren bij de installateur waar ze hun nieuwe zonnepanelen gekocht hebben. Dit is een wettelijk recht (de zogenaamde ‘oud voor nieuw’ regeling). Hun installateurs kunnen de zonnepanelen vervolgens weer afdanken via www.wecyclevoorbedrijven of gratis laten ophalen.

Zoals is aangegeven, is de voorziening bedoeld om de toekomstige infrastructuur te realiseren zodat dit beschikbaar is wanneer de grote volumes vrij komen. Een belangrijke ontbrekende schakel was de hoogwaardige terugwinning van grondstoffen zoals zilver, silicium, zonnepaneelglas uit afgedankte zonnepanelen. Deze materialen gingen tot op heden verloren maar de opbrengsten van deze materialen zijn belangrijk om de afvalbeheerbijdrage beheersbaar te houden. Stichting OPEN heeft daarom in samenwerking met Holland Solar, ZRN en Witteveen+Bos in 2024 een tenderdocument in de markt gezet waar door de markt positief op is gereageerd. Wij verwachten medio 2025 contracten te kunnen tekenen om te komen tot een daadwerkelijke terugwinning van grondstoffen uit zonnepanelen.

Gelijk speelveld

Wij vinden het belangrijk dat alle importeurs/producenten op een eerlijke manier bijdragen aan de kosten voor recycling. Daarom werken wij continu aan een gelijk speelveld. Zo kreeg Stichting OPEN op basis van onafhankelijk onderzoek van DNE Research lijsten van bedrijven die vermoedelijk ook moeten afdragen. Deze bedrijven zijn aangeschreven, net zoals dit overigens ook voor andere producenten gebeurt. Het is belangrijk dat de actieve deelnemers niet extra worden belast door freeriders die hun verantwoordelijkheden ontlopen. Tegelijkertijd zet Stichting OPEN zich in om het gelijke speelveld via o.a. subsidiewetgeving af te dwingen.

Meer weten?

Op ons platform circulairekennis.nl vind je de roadmap zonnepanelen en andere rapporten.